Nevada

Nevada je savezna država koja se nalazi na zapadu Sjedinjenih Američkih Država. Sedma je među saveznim državama po svojoj površini.

Iako ima tek nešto preko 3 miliona stanovnika, jedna je od država sa najvećim rastom populacije: broj stanovnika se utrostručio od 1980. godine uz rast od 35% u periodu od 2000. do 2010. godine. Uz to, Nevada predstavlja i jednu od najcentralizovanijih i disproporcionalno naseljenih saveznih država.

Relativno mali procenat stanovništva naseljava ruralne delove i oni se značajno kulturološki razlikuju u odnosu na gradska područja, s obzirom da ih pretežno čini urođeničko, rasno i etnički homogeno stanovništvo. Međutim, sa porastom populacije u urbanim oblastima stanovništvo Nevade postajalo je sve raznolikije, tako da sada Hispano i Latinoamerikanci čine oko 28,1% ukupne populacije, dok je zabeležen i porast stanovnika azijskog porekla. Značajan je i broj doseljenika iz drugih saveznih držva, posebno Kalifornije. Po udelu manjina u stanovništvu izdvaja se Las Vegas, kao jedan od gradova u kome manjine čine većinu.

Poznata kao Srebrna država zbog istaknute uloge ruda u svojoj istoriji, Nevada još nosi i naziv Država rođena u borbi (Battle born state) zbog činjenice da je državnost stekla 1864. godine, za vreme Američkog građanskog rata.

Bilo je važno da se prisajedinjenje Nevade kao 36. savezne države po redu odigra pre predstojećih izbora te godine, kako bi se osigurala pobeda Abrahama Linkolna i omogućila dominacija republikanaca u Kongresu nakon rata, s obzirom da ju je njena rudarski fokusirana ekonomija vezivala za industrijalizovanu Uniju. Iako, kako se ispostavilo, nije bila neophodna za tadašnju pobedu Abrahalma Linkolna, Nevada je, kao država bogata rudama, odigrala značajnu ulogu u oporavku Unije nakon rata i njenoj industrijalizaciji.

I pored naziva Srebrna država ne treba zaboraviti da je Nevada lider u proizvodnji zlata među saveznim državama, proizvodeći 78% zlata, što čini 5% ukupne svetske proizvodnje. Ipak, uz opštu zlatnu groznicu, Nevada je poznata po svojoj srebrnoj groznici koja je uslovila ubrzan razvoj gradova ove države, a neregulisano kockanje činilo ih je posebno primamljivim za tada novoobogaćene rudare.

Iako zabranjeno vladinim programom iz 1909. godine, kockanje u Nevadi ponovo postaje legalno 1931. za vreme velike depresije i vremenom postaje atrakcija koja Las Vegasu, pre svega poznatom po kazinima i noćnom životu, donosi titulu svetske prestonice zabave. Pored legalnog kockanja, Nevada se ističe i drugim liberalnim zakonima: reč je o državi u kojoj je prostitucija legalna, od 2015. godine dozvoljeni su gej brakovi, a još od sedamdesetih godina uživa reputaciju raja za razvode.

Istorijski osvrt

Na predsedničkim izborima 1864. godine Nevada je završila sa samo dva elektorska glasa, usled veoma neuobičajene situacije u kojoj je treći elektor bio zavejan u snegu, a ova mlada država tada nije imala uređen mehanizam za odabir zamene elektora. Sa tri glasa sve do osamdeseth godina dvadesetog veka, broj elektora Nevade povećao se na 6, s obzirom na izuzetan rast broja stanovnika zabeležen od 1980. godine.

Porast i diverzifikacija populacije mogu se smatrati i osnovnim razlozima zašto Država rođena u borbi postaje država u kojoj se borba odvija (battleground state), ili takozvana kolebljiva država. Od kasnih šezdesetih do kraja osamdesetih godina ova država bila je dosledno naklonjena republikanskim predsedničkim kandidatima, da bi ponovo glasala crveno 2000. i 2004. godine. Bez obzira na pobednika, pobede u Nevadi su u novijoj istoriji veoma tesne i stoga neizvesne do poslednjeg trenutka.

Izuzetak je pobeda Baraka Obame 2008. godine, koja je sa 55% glasova naspram 43% koje je osvojio njegov protivnik Džon Makejn, jedina ostvarena sa više od 10% razlike u ovoj saveznoj državi.

Još jedan razlog zbog koga bi predsednički kandidati obe partije trebalo da obrate pažnju na šest elektorskih glasova ove savezne države jeste taj što je Nevada tokom svoje istorije pokazala da često može da predvidi pobednika.

Podrška Hilari Klinton naspram Donalda Trampa 2016. (sa 48% naspram 46% gladova) tek je drugi put od 1908. godine da birači Nevade nisu stali uz pobedničkog kandidata, nakon što su na izborima 1976. godine većinsku podršku pružili Džeraldu Fordu naspram pobednika Džimija Kartera. Od 1896. godine,

Nevada je podržala pobednika čak na 26 od ukupno 31 predsedničkih izbora održanih od tada, što sugeriše da njeno raznoliko stanovništvo ruralnih i urbanih delova, posebno sa značajnim imigracijama Latinoamerikanaca poslednjih godina, može dosta dobro da oslika i stavove čitave nacije.

Značajne političke ličnosti iz Nevade

Iako veoma značajna za njihov izbor, Nevada nije rodna država nijednog dosadašnjeg američkog predsednika. Grad Ili u Nevadi, međutim, rodni je grad Pet Nikson, supruge Ričarda Niksona, 37. američkog predsednika.

Pet je učestvovala u Niksonovim uspešnim kampanjama za Kongres 1946. i 1948. godine, a bila je aktivna i kao druga dama, tokom njegovog potpredsedničkog mandata, obilazeći škole, sirotišta, bolnice i učestvujući u mnogim dobrotvornim akcijama. Nosivši titulu prve dame od 1969. do 1974. godine, Pet Nikson je vodila takozvanu ličnu diplomatiju i do danas ostala upamćena kao prva dama koja je najviše putovala. Među prvim damama prva je zvanično imenovana za predstavnika SAD na svojim putovanjima u Afriku i Južnu Ameriku i tako stekla zvanje Gospođe Ambasadorke. Takođe je poznata po promovisanju i radu na unapređenju volontiranja.

Nevada je takođe dom uspešnih senatora, Ki Pitmana i Harija Rejda. Ki Pitman se od 1933. do 1940. godine, za vreme mandata Frenklina Ruzvelta, nalazio na čelu uticajnog Komiteta za spoljne poslove i u tom periodu vršio funkciju predsednika pro tempore američkog Senata. Hari Rejd se nalazio na čelu Demokratske konferencije u Senatu od 2005. do penzionisanja 2017. godine. Nakon izbora za Senat 2006. godine Rejd postaje Vođa većine u Senatu i sa te pozicije učestvuje u donošenju Zakona o pristupačnoj zdravstvenoj zaštiti (tzv. Obamaker), Reforme Vol Strita i Zakona o zaštiti potrošača (tzv. Dod-Frenkov zakon) i Zakona o obnovi i reinvestiranju iz 2009. godine.

Nevada danas

Uoči predsedničkih izbora 2020. godine, prema istraživanjima javnog mnjenja, demokratski kandidat Džo Bajden u izvesnoj je prednosti u odnosu na Donalna Trampa. Na demokratskom kokusu u Nevadi ove godine ubedljivu pobedu je odneo glavni Bajdenov rival tokom unutarstranačkih izbora, Berni Sanders.

Iako se čini da su, sudeći po činjenici da je Sandersu dodeljeno 24, a Bajdenu 9 delegata za Demokratsku nacionalnu konvenciju (od ukupno 36, 3 je osvojio Pit Butidžidž), demokratski opredeljeni birači Nevade naklonjeniji progresivnoj struji, može se očekivati da će biti spremni da stanu uz Bajdena, posebno kada se uzme u obzir javna podrška koju je Sanders, kao i ostali progresivni lideri i organizacije, pružio Bajdenu. Njegov izbor potpredsedničke kandidatkinje takođe bi mogao da privuče određeni broj glasača iz ove savezne države, s obzirom na značajan porast udela Hispano i Latinoamerikanaca u njenoj populaciji.

Predsednik Tramp je Nevadu posetio upravo u vreme održavanja kokusa, ali se tokom svog govora od čak sto minuta pre svega fokusirao na izbore u novembru, poručivši okupljenima da upravo njihov glas može biti presudan za njegov reizbor. Činjenica je da je na opštim izborima 2016. godine Tramp ostvario pobedu uprkos prednosti koju je Hilari Klinton imala u Nevadi, ali je, sudeći po istoriji, glasanja Nevade takva pojava izuzetak, i zato se mogu očekivati posebni napori Trampa da ove godine ipak Nevadu oboji u crveno. U skladu sa tim, Trampova kampanja odlučila je da podnese tužbu protiv Nevade zbog odluke da se ovogodišnje glasanje na predsedničkim izborima održi putem pošte, pošto je Tramp izjavio da bi u takvim okolnostima prevara na izborima bila neizbežna.

Četiri posto prednosti, koliko prema istraživanjima trenutno uživa Bajden, ne predstavljaju veliku razliku, ali ni izuzetak, kada se uzme u obzir tradicionalno mala razlika u prednosti među kandidatima u ovoj saveznoj državi. To samo ukazuje na činjenicu da će oba kandidata morati da se potrude kako bi zadobili poverenje birača Srebrne države jer njenih šest elektora zaista može biti ključno za pobedu.